Ademhaling als levensenergie

Of eigenlijk kunnen we beter zeggen; ademhaling IS levensenergie. Met de adem zetten we namelijk de energie in het lichaam in beweging. Als je gezond bent, stroomt de levensenergie vrij door de meridianen van je lichaam. Op het moment dat de energie niet meer goed doorstroomt, is er sprake van een blokkade. De oorzaak hiervan kan zowel een fysieke, mentale, als een emotionele lading hebben. Door gericht te ademen naar datgene waar het probleem zich voordoet, zorg je er ZELF voor dat de energie loskomt en weer gaat stromen. Let maar eens op hoe vaak je je adem inhoudt als je jezelf ergens aan stoot of ergens pijn hebt, heel hard moet huilen, schrikt van slecht nieuws, of als je een moeilijke klus moet klaren die niet helemaal gaat zoals je zou willen. De energie stokt dan letterlijk in het betreffende gebied en kan na verloop van tijd zorgen voor uiteenlopende klachten.

Mindful ademen

Veelal zijn we ons niet bewust van de ademhaling. Ikzelf had namelijk géén idee dat ik hier sturing in aan kon brengen. Het is er gewoon altijd en het ademen gaat als vanzelf…toch?? Tijdens een mindfulness cursus kwam bij mij het besef dat ik hier zelf wel degelijk invloed op had. Hier leerde ik te ademen met aandacht, volledige focus op het ademen in het hier en nu. Dit bracht voor mij teweeg dat ik mezelf tot rust kon ademen, opmerkelijk hierbij was dat dit letterlijk ook voelde als een ‘verademing’! Tijdens de mindfulness cursus begin je eerst met de bewustwording en het observeren van de ademhaling. Nog niets manipuleren, alleen volgen en onderzoeken. Als een soort cadans deins je mee met de adembeweging. Vervolgens kun je de adem gaan sturen van bijvoorbeeld borst- naar buikademhaling. Ook leer je de concentratie hierbij te behouden zodat je niet ongemerkt toch weer met je hoofd in vergadernotulen zit, een te behalen deadline of de boodschappen die gedaan moeten worden.
Via de ademhaling kun je dus bewust de controle houden over je gedachten. Want als je de focus legt op de ademhaling, dus het volgen van de ademhaling met je volle aandacht, kun je niet tegelijkertijd in je hoofd zitten. Het rationele denken wordt als het ware even uitgeschakeld. En hoe vaker je dit doet, hoe meer diepgang je hierin kan vinden.

Stressademhaling

In onze hedendaagse maatschappij is de ontregeling van de ademhaling grotendeels toe te schrijven aan een drukke levensstijl. Door ons levendig bestaan met veel activiteiten en materiële behoeften wordt de lat hoog gelegd. Er zijn veel uitdagingen, prikkels en informatiestromen waardoor onze aandacht alle kanten opgaat… Als we onszelf er niet tegen bewapenen, zijn we continue alert, we voelen ons opgejaagd. Dat gevoel houdt ons uit de diepe ontspanning die nodig is als tegenhanger van de actieve levensstroom. Zonder bewustwording van ons gedrag houden we de spanningsboog continue strak gespannen en dat kan leiden naar een ongezonde balans.
Om dit jachtige bestaan vol te houden, zijn we veel gaan inademen en ook hoog gaan ademen. Een ademhaling die je in de actiestand zet en activeert in het verstandelijke. Dit wordt aangestuurd door ons sympathisch zenuwstelsel, wat wij nodig hebben als overlevingsmodus voor levensbedreigende situaties. Die stelt ons namelijk in staat te vechten, vluchten of bevriezen als dit nodig is. Hetzelfde mechanisme zorgt voor de aanmaak van het stresshormoon cortisol, voor een verhoogde hartslag en voor het afremmen van de spijsvertering (die heb je namelijk niet nodig bij gevaar). Niet vreemd dus dat mensen die hoog ademen vaak last van hartkloppingen hebben, maag-darmklachten vertonen en veel stress ervaren in hun leven.

Ontspannen uitademen

Het parasympathisch zenuwstelsel daarentegen zorgt voor de ontspanning in het lichaam waardoor de bloeddruk daalt waarbij spieren en organen weer voorzien worden van zuurstof en voldoende bloed. Bij iedere uitademing wordt dit ontspanningszenuwstelsel geactiveerd. Spieren ontspannen, het lichaam kan zich beter herstellen en het immuunsysteem versterkt, wat je beschermd tegen griep en verkoudheid.
Methoden waarvan wetenschappelijk is aangetoond dat ze het parasympathisch zenuwstelsel beïnvloeden zijn o.a. ademhalingsoefeningen, meditatie, yoga en massages.
Voordelen van actief uitademen:
• geeft rust
• brengt de adembeweging omlaag
• versterkt je ‘core’ en verhoogt sportprestaties
• ontspant nek en schouders
• reguleert (hoge) bloeddruk en harmoniseert je hartslag
• stimuleert een goede spijsvertering
• lost hyperventilatie op en verbetert astma, bronchitis en COPD
• versterkt je intuïtie

Lichaamsbewustzijn en massage

Bewust ademen helpt je om beter naar je lichaam te luisteren en daardoor ook andere keuzes te maken. Door meer te focussen op de uitademing creëer je mentale rustpauzes waarin je signalen van je lichaam waar kunt nemen, zodat je bewuster om kunt gaan met wat je voelt. Wanneer je bijvoorbeeld je schouders voelt trekken, wordt het vanzelfsprekender om te besluiten even te pauzeren met werken om de spanning van je af te laten glijden. Als je slaperig bent, kies je misschien eerder voor een energie-opwekkende ademoefening of een frisse neus halen buiten, in plaats van meer koffie te drinken (wat je sympathisch zenuwstelsel verhoogt!). Bij hoofdpijn leer je om bijvoorbeeld te concentreren op je lichaam in plaats van een paracetamol te nemen.
Tijdens een massage wordt het lichaamsbewustzijn aangesproken, ongemakken en pijntjes worden eerder opgemerkt. Van nature zijn we geneigd onze aandacht af te wenden van pijn, ‘als we er maar niet aan denken dan is het er ook niet’. Maar wat als we dit steeds bij terugkerende klachten blijven doen? De kans is groot dat het van kwaad tot erger wordt, uiteindelijk ondraagbaar en uitmondt in een serieus probleem. Vaak zien wij cliënten in de praktijk die al maanden of zelfs jaren rondlopen met diverse klachten in het bewegingsapparaat. Op het moment dat je eerder bewust bent van beginnende pijntjes kun je (tijdens de massage) met aandacht er naar toe gaan ademen en dus zelf zorgen voor de ontspanning in het betreffende gebied. Op deze wijze zal het zelfherstellende vermogen van het lichaam worden aangesproken en het genezingsproces in gang worden gezet.

Bron: Robert Bridgeman en Marleen van den Hout, Start vandaag met ademen